Jamita Evangelium, Minggu Jubilate, 22 April 2018
Jubilate = Marolopolop tu Debata Sandok
Tanoon
Marlas ni roha di bagasan Tuhan i
(1
Tessalonik 2: 13-20)
1.Molo
tajaha surat 1 Tessalonika on sian bona sahat tu ujung, tangkas situtu do digurithon
apostel Paulus na mangihut on taringot tu ulaonna di kota Thessalonika,i
ma sian dia haroona tusi (sian Philippi, 2:2), songon dia parbuena,[1]
songon dia sihol ni rohana tu nasida dung ditadingkon ibana nasida,[2]
dia dipatupa ibana mangadopi sihol ni rohana unang diunjuni pangunjuni i nasida,
i ma manongos si Timoteus sian Atena manopot nasida dohot sangkap unang adong
na munggil haporseaon ni manang piga sian nasida ala diunjuni pangunjuni
(3:1,3, 4), dia barita nauli binoan ni si Timoteus tu apostel i dohot angka
donganna,[3]
jala dia podana tu nasida sipatupaon nasida tu jolo asa badia nasida di ari
haroro ni Kristus i,[4]
tangiangna patupaon ni Debata tu nasida,
i ma digohi jala ditambai Tuhan i holong
ni rohamuna sama hamu nang tu saluhut (3: 12), jala pangidoanna asa ditangiangkon nasida
ibana (5: 25-26). Sian i taida ndang
holan hinasolhot ni parsaoran nasida, alai dohot do sangkapna na bagas laho
mamastihon beha asa margogo nasida mangadopi parungkilon na ro sian
dongannasida sahuta siala naung tinadingkon nasida angka ajiajian laho manomba
Debata na mangolu i, alai songon apostelnasida dohot ma nang dipasahat ibana
podana asa sahat nasida tu ari haroro ni Kristus i malua jala badia manongtong.
2. Ia
turpuk 1 Tes 2: 13-20 i, i ma usaha ni apostel Paulus patoguhon roha nasida marhite na mandok
marlapatan situtu do tu apostel opat hadirion
nasida na mangihuton on, ai i do na
mambahen ibana nang angka donganna mandok mauliate tu Debata (ayat 14):
Parjolo,
panjangkonon nasida di hata ni Debata na binege
nasida sian apostel i uju marjamita ibana di tongatonga nasida (ay 13).
Dipatorang ibana songon dia perspektif ni
halak Kristen di Tessalonik marnida hata ni Debata binege nasida i. Ndang perspektif ni apostel i. On ma na
ginoaranna di parbinotoan dohot praktek misi: Mamereng songon dia sitangi
jamita marnida hata ni Debata binegena. Disi do hunci tu keberhasilan parjamitaon i. Molo uli roha nasida marnida jala rade
nasida manjangkon, adong ma
panghorhonna. Dia ma i? Diida nasida hata ni apostel i di jamitana songon hata
ni Debata, ndang hata ni jolma. Molo songon i pe perspektif ni sitangi jamita asa adong parbuena, i ma mangula ma
(Gorik: energeitai ) di bagasan
nasida angka na manghaporseai. I ma pengalaman ni par Tessalonik. (Patudos tu
Roma 10:17, “asa sian na tumangihon do ro haporseaon”). Molo sai loja parjamita
di tingkinta nuaeng marhite na manguhal hata ni Debata di bagasan parsitutuon
mardonganhon tangiang, mangarade jamita i di bagasan usaha mamparsiajari na
ringkot di sitangihon jamitana asa boi diantusi jolma nuaeng, jala
patolhashonsa tong di bagasan gogo ni tangiang nang mangasahon Tondi Porbadia,
jala dung sidung jamita diujungi di bagasan tangiang), hape ndang tubu
haporseaon di sitiangihon jamita i, ndang apala hagaleon ni parjamitai be ra
sibonsirina, alai songon dia sitangi jamita i marnida jamita i do sasintongna
sibonsirina.
Paduahon, sitiru na porsea na manahan
manaon na bernit sian dongan nasida sahuta do nasida, dung ditadingkon
nasida ajiajian laho mangoloi Debata na mangolu jala na sintong (1:9, 2:14).
Sitiru angka huria na di Judea do nasida manaon na bernit (Gorik: epatethe). Hata sitiru, mimetai egenetethe, mangondolhon na
torus nasida gabe angka sitiru panaonon na bernit tinaon ni halak Kristen Jahudi
di Judea, mamungka porsea nasida sahat tu tingki ni panuratan ni surat on. Ise
di Judea na patupa panaonon tu angka na porsea disi? Halak Jahudi na mamunu
Jesus dohot angka panurirang i do na mangusir apostel Paulus dohot angka
donganna, mambahen ulaon hinasogohon ni Debata, jala mangorai nasida manjamitai halak parbegu laho paluahon nasida
(ay 15-16). Angka i do sude na pagukgukkon dosa nasida, na mambahen gabe ro
rimas ni Debata tu nasida (ayat 16). Ia ondolan ni ayat 14-16 on ndang apala anak kalimat na patorangkon dia na
pinatupa ni halak Jahudi tu halak Jahudi Kristen nang tu apostel i, jala dia
uhum ni Debata tu nasida. Alai ondolanna i ma hatauon ni halak Kristen di
Tessalonik i do gabe sitiru halak Kristen
Jahudi di Judea na rade manaon na bernit.
Patoluhon,
ala ni na parjolo dohot na paduahon i do umbahen na
mansai arga do nasida di jolo ni apostel
i nang angka donganna, songon i argana gabe manghilala tilahaon do nasida
ala so boi pajumpang dohot nasida. Dihasiholi manopot nasida dua hali alai
ndang tarbahen ala diambati sibolis (ayat 17-18). Mansai bagas do on sian
pamerengon parsaoran, gabe boi ma dipanghilalahon nasida arga nasida di diri ni
apostel i. Beha do angka pangula ni huria di tingki on, di tolu ulaon ni huria
na arga I (parsaoran, mamaritahon barita nauli, nang di ulaon asi ni roha)
marnida angka na hinobasan nasida? Adong do panghilalan songon panghilalaan ni
apostel Paulus maradophon angka na naung gabe porsea siala ni hata ni Debata na
binaritahononna? Manang sabalikna do, marnida nasida songon angka na so arga,
holan angka sitangihon jamita, ndang adong panghilalaan hasosolhot ni
parsaoran?
Paopathon,di apostel i nang angka donganna dia ari haroro ni Kristus ia halak
Kristen Tesalonika i gabe hasangapon dohot las ni roha ni apostel i do (ayat
19-20), ala na porsea na manahan di na manaon na bernit do nasida. Beha do angka parhalado ni huria nuaeng on
marnida angka na pinarmahanna? Arga do nasida di jolo nasida, jala siala ni i
ingkon nunut diparmahani, asa boi dohonon nasida di jolo ni Kristus muse na
hasangapon dohot las ni roha ni parhalado i do angka na pinarhaladoonna? Manang
baliksa do, holan sihailahononhon do nasida ala ndang diparmahani denggan gabe
madabu nasida tu ngolu na so badia?
3. Ala
ni i, di apostel Paulus mansai ringkot do
ondolhononna na mansai arga do angka na porsea di Tessalonik i di simalolongna,
i ma siopat kualitas ni haporseaon nasida
i. I do sibonsirina mandok mauliate tu Debata. Alai marhite na mandok opatsa tu
nasida diarop apostel i do tong asa nang nasida boi marlas ni roha, ala diboto
nasida na mansai arga do nasida di ulaon ni apostel Paulus na paimaimahon ari
haroro ni Kristus Jesus: Rap marlas ni roha di bagasan Tuhan i. Ndang holan na
sada. Alai duansa do. Parbarita nauli dohot sitangihon barita nauli.
4. Mansai
ringkot do angka parjamita di tingki on mamangke
tingki mamereng angka na denggan na adong di hadirion ni angka ruas ni huria ni
Kristus di portibion songon siala di nasida laho mandok mauliate tu Debata. Na
boi do siala ni hasomalan patupahon jamita na maminsang angka sitangihon jamita gabe ndang tarbahen ni parjamita
be mamereng angka na denggan na adong di ngolu haporseaon ni angka na
jinamitaanna, gabe ojahan nang bohal pangkeonna mamuji Debata. Hira holom sude diida nasida ngolu ni
sitangihon jamitana i. Hira soadong be sihamauliatehononhon tu Debata siala so adong
angka na denggan i di tongatonga ni sitangihon jamita i, tarlumobi angka na
porsea. Jotjot do parjamita marnida sitangihon jamita i holan songon sijamitaon.
Sitangihon ibana. Ndang adong roha nang tingkina marnida songon dia Debata
nunga mangula di tongatonga nasida. Alai ianggo apostel Paulus na mangula
songon apostel alai huhut songon parmahan ni huria na tumua i asa boi huria i
na manaon i ndang talu diunjuni pangunjun i alai asa sahat tu ari haroro ni
Kristus so hasurahan alai badia, ndang pendekatan
bersikap sangat kritis tu angka na naung manahan di na manaon na bernit,
baliksa dihamauliatehon ibana do tu Debata siala ni nasida. Digoari ibana songon
dia hasurungan nasida, jala songon dia timbo ni lapatan nasida di ulaon ni
apostel i: Hasangapon dohot las ni roha nami do hamu!
5.
Siala ni i nunga ro tingkina marsiajar parjamita parmahan di tongatonga ni
huria i sian apostel Paulus na mansai positif mamereng hadedenggan manang kualitas haporseaon ni ruas ni huria di
Tessalonik i, jala lapatan nasida tu hadirion ni apostel Paulus. Habisuhon pastoral sisongon on do na nuaeng on
di tiru angka pangajari di bahat angka pusat-pusat
pendidikan na tarbarita denggan di portibion na mamangke filosofi na mandok ianggo angka anak
didik i nunga godang na binoto nasida i. Ingkon sian na binoto nasida i do
pungkaon proses pendididkan na
denggan jala berhasil. Garida tahe hunci sukses
ni pendidikan i, i ma molo tuk pangajari mamparsidohothon angka na niajaranna i
berpartisipasi. Ala ni i, hasomalan
manggoari hagaleon ni angka na marsiajar i nunga ingkon gantion dohot hasomalan
manggoari dohot mamuji hatauon ni
angka na marsiajar i. Laos songon i do nang di angka perusahaan-perusahaan nang
negara na sukses: Angka uluan ni perusahaan i di ganup tirket ndang apala
manghasomalhon manggoari hagaleon ni angka pangulana di loloan, alai di inganan
na buni nama, alai manggoari na denggan ni angka pangula i di loloan. Marhite i
do lam marlumba angka pangula i mangulahon na denggan. Godang do diparlehon angka perusahaan dohot
negara angka hadiah tu angka pangula,
pegawai, pengusaha, nang uluan na
denggan na niulana tu hamamaju ni perusahaan nang negara i. Songon i do tong bisuk ni pendidikan keluarga.
Ndang di loloan dipinsang dakdanak na, alai na denggan ni dakdanak i boi do
didok di loloan. Unang adong na mendisiplinhon
ianakkonna di loloan. Alai di tingki na so binoto ni halak jala di tingki na
denggan do, ndang di tingki muruk.
6.Angka
na marmahani huria i pe nunga ingkon marsiajar bahat mandok mauliate tu Debata siala ni angka na denggan na adong di hadirion, ngolu haporseaon,
nang ngolu ulaon ni angka na porsea i. Bahat angka na denggan naung
dihangoluhon nasida di ngolu haporseaon i na boi dohonon di jamita laho lam
patoguhuon hasatiaon nasida mangihuthon Jesus sahat ro di ujung. Nang hatotogu
ni haporseaon nasida uju mangadopi parungkilon na marragam i, ndang holan
parungkilon na dos songon na niadopan ni halak Kristen na di Tessalonik sian
angka dongan nasida na tinggal di kota Tessalonik, alai dohot do angka
parungkilon na rumangna ndang apala dos, alai masa parungkilon i ala na
manadingkon angka ajiajian jala mulak tu
Debata na mangolu I, ala hot maniop Jesus di tongatonga ni pangunjunan
na ro di partingkian postmodern on, era
digital on. Boi do i idaonta ndang holan di tongatonga ni ngolu ni ruas ni
huria naung matoras, alai dohot do di tongatonga ni ruas ni huria na so haru
matoras dope, songon i nang na baru mahembang dohot na baru tubu tu haporseaon
dope. Marlas ni roha di bagasan Tuhan I boi do tubu jala magodang molo tuk na
porsea i nang angka uluan ni huria i
gumodang mamereng angka na uli na denggan na naung tubu jala magodang di
ngolu haporseaon ni ruas ni huria i.
7. Umbahen
na disurat bahat angka na porsea pe angka buku na
metmet dohot na balga taringot tu ngolu haporseaon ni sasahalak andorang so
jala dung manjangkon Jesus Kristus songon sipalua, dohot dung manghaporseai
hata ni Debata binegena, martujuan do i laho patoguhon ngolu haporseaon ni
angka na porsea. I do na pinatupa ni apostel Paulus tu sada huria na tumua, na
diida ibana songon hasangapon dohot las ni rohana di jolo ni Kristus muse, ala diida
ibana na angka na porsea na gok holong nasida, rade manaon, jala ndang meoleol
jala madabu tu pangunjunan ni sibolis i. I do apala siala na dumenggan laho
mamujimuji Debata. Majubilate, mamujimuji Debata, sipata ndang maol di punguan
ni na porsea i, di ngolu di jabu, nang di punguan ni na porsea marsasapunguan,
di huria nang di resort manang di distrik songon i nang di hatopan, laos songon
i nang di ngolu ni na porsea i marsadasada. Syaratna
i ma marnida tu bagas hadirion ni na porsea i, di na tarida disi ulaon ni
Debata na mangula di bagasan ngolu ni naporsea i: Songon dia nasida marnida
hata ni Debata binege nasida saleleng on jala parbuena di ngolu nang ulaon
nasida; songon dia nasida martahan manaon na bernit siala ni Kristus, jala
songon dia nasida ndang madabu tu pangunjunan, alai martahan mangolu badia. Ndang
holan di minggu Jubilate patupaon i songon i, alai ganup di na mangulahon ulaon
parmahanion na martujuan patoguhon pangihuthonon ni angka na porsea di Jesus
Kristus i. Ndang boi botoon ni parhalado i on i molo ndang adong roha na ra
manghatai dohot ruas i laho marnida ulaon ni Debata di ngolu nasida.
8.
Ruas ni huria di ngolu nang parsaripeon nang
marsadasada pe uli do tong mamungka mamereng tu dirina angka na denggan na
naung masa di parjumpangan dohot Debata nang hataNa, laho pangkeonna mamujimuji
Debata. Ndang adong ra na porsea di Jesus Kristus na so dung marnampuna angka
na denggan i dirina. Unang ma adong na mandok na so adong na denggan didai
manang didungdung ibana di parjumpanganna dohot Debata nang dohot hataNa
mamungka dakdanak sahat tu na naeng monding, nab oi masa siala denggan diida
ibana hata ni Debata i na jinaha dohot na binegena, i ma ndang songon hata ni
jolma alai songon hata ni Debata. Beha ruas ni huria saleleng on manangihon
hata ni Debata, ringkot do sulingkitonna: Na so mamerengsa songon hata ni
Debata ndang tubuan jala tarpasupasu siala ni haporseaon.
Pdt Dr. Robinson Butarbutar
Sian Parsamean, STT-HKBP
[1] I ma marparbue na
denggan: Atik pe di bagasan haporsuhon godang manjalo hata i pinasahat ni
aspotel i dohot donganna mardonganhon gogo, Tondi Porbadia dohot hiras ni roha,
1:6, ndang mambuat roha, ndang marhata lemeslemes, ndang manjalahi sangap, alai
dohot do mangalehon diri nasida gabe
sitiruon nasida di Propinsi Makedonia dohot Akaya ala nunga ditadingkon nasida
ajiajian laho mangoloi Debata gabe tangkas ulaon nasida nasian haporseaon,
halojaon sian holong ni roha, dohot habengeton sian roha na manghirim, 1:3, 8), jala gabe
hot nasida atik pe manaon na bernit sian
tongatonga ni bangso nasida sandiri songon halak Kristen Jahudi di Judea na manaon
na bernit sian angka halak Jahudi, na tong mangorai apostel dohot angka
donganna mamaritahon barita nauli tu angka halak parbegu (2:16)
[2] I ma manghilala na
tilahaon, siala ni pola manangkapi naeng manopot nasida sada dua hali alai
ndang saut ala diambati sibolis (2: 17-18-19), i ma manghilala na tilahaon
(2:17), atik pe songon i lam sumurung mangangiangkon nasida (3: 10).
[3] I ma barita na denggan di hahohot ni
haporseaon nasida na mambahen tarapul
apostel na tilahaon i atik pe didondoni hagogoton dohot haporsuhon ibana dohot
angka donganna (3:7).
[4] I ma na mangihut on (i)
Marparange songon na tama maradophon Debata (3:11-12); (ii) Digohoi jala
ditambai Tuhan i ma haholongan ni rohanasida (3: 12, 4: 9) asa sumurung sian na
di Makedonia (4: 10) asa togu so hasuragan marhabadiaon di jolo ni Debata (3:13), (iii) Lam tang pasauthon lomo ni roha
ni Debata (4:1), badia (4:3,7) di parsaripeon dohot di hagiot ni daging (4:
4-5), (iv) Marulaon ma dohot tanganmuna (4: 11-12), (v) Unang marsak di angka
naung monding ai hehe do muse nasida songon
Kristus (4: 13-18) air o ma Kristus mamboan tu surgo ndang binoto arina
(5:1-5); (vi) Unang tarpodom (5: 6) alai marroha na torang (5:8) manolukkon
haporseaon, haholongon dohot panghirimon (5:8-10); (vii) Masipasingotan jala
masipauliulian (5: 11), (viii) Mananda
dohot mangargahon na manghalojahon nasida (5: 12-13), (ix) Mangapoi na so
maradat, mangapuli siotik roha, manganju angka na gale, marlambas ni roha dompak saluhutna (5:14), unang
baloshon na roa alo ni na roa (5:15), (x)
Tongtong marlas ni roha (5: 16) jala unang mansadi martangiang (5:17); (xi)
Ndang mangintopi Tondi i (5:19), ndang lea di panurirangon (5:20), alai
manangkasi saluhutna, maniop na denggan (5:21), jala pasiding nasa rumang ni na
roa (5:22).
Tidak ada komentar:
Posting Komentar