Jamita
Evangelium 20 Januari 2019
Minggu II
Dung Epiphanias
Hagogoon ni Debata na Pangoluhon (Markus 1: 21-28)
Di taon 69/70 dung Kristus, di na manurathon Evangeliumna si
Markus, i ma sahalak donganta siihuthon Jesus sian generasi paduahon
Hakristenon dung dibege ibana sian apostel Petrus taringot tu hadirion dohot
ulaon ni Jesus naung tarbarita, tardok umbahatan do angka pangisi ni Kekaisaran
Romawi porsea di angka huaso ni angka
tondi na so boi idaon ni simalolong ni jolma. Porsea nasida adong angka tondi i
di duru ni jolma, na marhuaso mangatur, manggugai dohot mangantoi ngolu ni
jolma. Jotjot ndang tuk jolma i mangadopi angka i. Porsea nasida na marhuaso do
angka tondi i mamasuhi dohot mangingani nang manusai ngolu ni jolma.
Molo masuk angka tondi na jahat i tu, jala mian di ngolu ni
sahalak jolma, porsuk ma ngoluna. Susa. Manaon. Patupaon ni angka i ma angka
sahit tu ibana. Ndang tarbahen jolma na nimasuhan dohot niinganan ni i
mangalosa. Mansai gogo do nasida. Tung
adong pe angka datu na boi patupa angka dalan laho pabalihon angka tondi i sian
ngolu ni jolma niinganannasida i, ndang tarbahen nasida malua sian angka huaso
i. Na tangkas marlomolomo do angka tondi i manusai ngolu ni jolma i. Mahuaso
situtu do angka i. Di goari do angka tondi i angka tondi na jahat. Di hata
Gorik digoari nasida tondi na so ias, pneuma
akatharta (Markus 1: 21), tondi na
hodar. Tarsude do angka jolma na mangolu di toru ni huaso Kekaisaran Romawi di sandok propinsi
Romawi na mangantusi songon i, ndang marimbar angka halak Jahudi na mangolu di
Palestina, inganan pangulaon ni Jesus Kristus tar opat pulu taon andorang so
manurathon evangeliumna i si Markus.
Siala ni i dapot antusonta do boasa di Evangelium sinuratna
i, dung jolo disurathon si Markus angka
na mangihut on, - i ma taringot tu ulaon ni Johannes Pandidi na paradehon
haroro ni Jesus, pandidion ni Jesus, pangunjunan niadopanNa, jamitaNa taringot
tu hinaringkot ni hamubaon ni roha dohot haporseaon di barita na uli ala nunga
ro harajaon ni Debata dohot panjouon ni angka siseanna (ida Markus 1: 1-20),
songon i nang pangajarionna di bagas parpunguan ni halak Jahudi (Jaha: Synagogoe) di Kapernaum (1: 21) -, ia barita na uli na parjolo na ginurithon ni
si Markus taringot tu hadirion ni Jesus i ma na marhadomuan tu huaso ni Jesus na
mangatasi huaso ni angka tondi na hodar i. Dung bindu 1: 21-28 on, di evangelium Markus
dipatuduhon do hinagogo ni huaso ni Jesus i maralohon angka tondi na hodar i. Ndang
tarbahen nasida mangadopi Jesus. Gari Sibolis na mangunjuni Jesus nunga
ditaluhon Ibana, ba lam ma angka tondi na hodari. Di evangelium Lukas
dibaritahon do hat ani Jesus na mandok nunga iiida Ibana madabu Sibolis i
(Lukas 10: 18).
Ala ni i do, di Markus 1: 21-28 on, mansai nalnal do
digurithon si Markus huaso ni Jesus i di barita di barita parjolo taringot tu
ulaon ni Jesus songon Anak ni Debata na hinaholongonNa i (1: 1, 11, 15: 39): Ndang holan digurithon parnidaan ni angka
Sibotosurat ni Jahudi taringot tu huaso ni Jesus i, alai dohot do hata ni angka
tondi na hodar i sandiri taringot tu
huaso ni Jesus na mangatasi huaso nasida
digurithon si Markus. Hagogoon ni
huasoNa i mambahen tarsonggot jala digohi roha na longang angka Sibotosurat i
nang angka na manangihon pangajarionNa na marhuaso i (1: 22).
Parjolo, sahalak
pangajari na marhuaso do ia Jesus i, ummarhuasoan sian angka pangajari ni halak
Jahudi, i ma angka Sibotosurat (Gorik: Grammateus,
ida Markus 1: 22). Marsangaja do Markus manoarahon i marhite na manggurithon dua
na mangihut on laho mangondolhon i: Tarsonggot
jala digohi roha na longang (Gorik: eks-eplessonto,
Markus 1: 22; Batak: Longang) jala longang
situtu (Gorik: ethambethesan) do
angka Sibotosurat nang angka na torop di
sinagoge di Kapernaum tinopot ni
Jesus. Dung ditangihon jala diida nasida pangajarion ni Jesus. Boasa?
-
Ala imbaru
jala mardonganhon huaso pangajarionNa. Ndang songon pangajarion ni angka
sibotosurat i pangajarionna. Imbaru do. Ibana mangajari songon na mardonganhon
dohot digohi huaso (Gorik: hos eksousian
echon. Di hata Batak di ayat 22 didok : songon
na marsahala, jala di ayat 27 didok mardonganhon
huaso). Hasurungan ni hinatimbo ni
hatauon ni Jesus mangajari di tongatonga ni sada bangso na mananda bahat pangajari
taringut tu uhum dohot habisuhon ni ngolu nunga tarbarita sian bona ni ulaon ni
Jesus sahat tu ujung. Marbisuk jala marhuaso do pangajarion ni Jesus. Tarbarita
do i uju di ngoluna, ndang holan di luat Galilea, alai dohot do di luat na
asing. Ndang holan di abad parjolo, alai dohot do sahat tu nuaeng. Ndang taralo ni angka pangajari ni halak
Jahudi huaso pangajarion ni Jesus. Imbaru
jala songon sahalak na marhuaso do Jesus mangajari. Ndang membosankan pangajarion ni Jesus. Imbaru. Menyegarkan. Laos marhuaso. Molo tajahai angka buku Evangelium I
tangkas do huaso pangajarion ni Jesus i.
-
Ala nang angka tondi nahodar mananda ise Jesus i di
nasida, i ma Nabadia ni Debata (Markus 1: 24), umboto huasoNa na mangatasi
huaso nasida sandiri, jala unduk do nasida tu hata parenta ni Jesus i na
mamarentahon nasida ruar sian sahalak niinganannasida i (Markus 1: 24-27).
Na dohot tong ditariashon Evangelis Markus di Evangeliumna di
bindu 1: 21-28 on, i ma na mangihut on:
Marroha pangoluhon do ianggo huaso ni Jesus na mangatasi
huaso ni angka tondi na hodar i. Balik ni huaso ni angka tondi na hodar i do
huaso ni Jesus. Ianggo huaso nasida na gumogo sian jolma niinganan nasida
manusai do, pasingkorsingkor ngolu nasida.
Ndang huaso na pamatehon. Ndang huaso na manusai, songon na pinatupa ni
angka tondi na hodar i, i ma pola manarat (Gorik: sparaxan) jolma niinganannasida i, alai pangoluhon do. Jolma na
niinganan jala sinusaan ni angka tondi na hodar i dipalua Jesus sian huaso na
mangarahut nasida, asa denggan mangolu. Dipabali Jesus do angka tondi nahodar i
sian jolma niinganannasida i, asa mangolu nasida.
Jala molo tapamanat, nang angka tondi na hodar i ndang
diripashon (Gorik: Apolesai, sian hata apolummi
= mangaripashon; Markus 1: 24) Jesus. Dirajumi angka tondi nahodar i do na
naeng mangarimpashon nasida ia sangkap haroro ni Jesus i tu sinagoge i. Marasing sian terjamahan Bibel bahasa Batak, na
mameakhon hata ni tondi na hodar i tu Jesus marrumangkon pernyataan (“Na ro do Ho hape mangago hami.”), ianggo di hata Gorik marrumangkon sungunsungkun do ruar hata i
sian nasida: “Na laho mangago hami do Ho
umbahen ro”? (ayat 24). Ala marrumangkon sungkunsungkun do hata nasida, ia alus
ni Jesus tu nasida ndang apala mangalusisa dohot alus positif. Alai na pinatupa ni Jesus i ma, mamarenta nasida asa ruar
sian jolma niinganannasida i. Holan
diparuar manang dipabali (Gorik: ekselthe) Jesus do nasida marhite
parenta na digohi huaso (Markus 1: 25),
asa mangolu jolma niinganannasida i. Tarbarita do hagogoon ni huaso ni Jesus pabali
angka tondi nahodar. Mangihuthon angka peneliti, di partigkian ni Jesus adong
do angka pangajari ni halak Jahudi na
tuk pabali tondi na hodar. Alai ndang songon huaso ni Jesus ia huaso nasida.
Ndang taralo nasida hagogoon ni huaso ni Jesus
i. Di hata Inggris didok, ia hagogon ni huaso ni Jesus ndang taralo ni
manang ise. Mabiar jala unduk do angka tondi na hodar i diadopan ni Jesus.
Bahat na gabe malum sian sahitna, gabe marngolu na denggan. Ditanda nasida do
Jesus Anak ni Nabadia i.
Marojahan tu barita na uli na di ginjang i taringot tu
hinagogo ni huaso ni Jesus na mangatasi huaso ni angka tondi na hodar i (Markus
1: 21-28) i ma dipillit gabe tema ni jamitanta di Minggu II dung Epiphanias na mangihut on: Hagogoon ni Debata na pangoluhon.
Tangkas do huaso ni Jesus na gumogo sian huaso pangajarion ni angka Sibotosurat
dohot sian huaso ni angka tondi na hodar i. Sangombas, dipangolu ibana do na
niinganan jala na pinasaratsarat ni tondi na hodar i, marhite nai pabali tondi
na hodar i sian ibana. Gabe mangolu ibana. Sangombas nari taida, ndang apala
diago manang dirimpashon Jesus tondi na hodar i, alai dipabali do.
Hagogoon ni huasoNa na mangatasi angka huaso ni tondi na
hodar ndang laho pamatehon, alai laho pangoluhon angka na ginosagosa ni angka tondi
na hodar i do. Ndang disalahgunakan
Jesus gogo ni huasoNa i laho patupa na so denggan tu hajolmaon. Dipabali do
angka tondi na hodar i sian na nimiannasida I, asa mangolu denggan. Alai ndang diago
manang diripashon Jesus tondi na hodar na manggosa na niingananna i. Siala ni i gabe boi antusonta boasa di panorangion
ni Jesus di umpamaNa taringot tu
simarememe i (Mateus 13: 36-43), dipasombu do angka na manaburhon simaremeeme i
sahat ro di ari panguhuman sogot. Disi ma nasida diuhum. Ndang nuaeng nasida
paripashon Jesus. Alai di ari panguhuman i do nasida diuhum. On do tiniru dohot niajarhon ni angka apostel
di surat nasida. Isara apostel Paulus na mangajarhon asa unang sarombang dohot
portibion hita mangadopi angka parjahat: Ndang mamalossa, alai pasahathon tu
Debata ulaon mamaloshon (Rom 12: 19).
Dia ma naboi rimangrimangonta taringot hagogoon ni huaso ni
Jesus Nabadia ni Debata na pangoluhon i
nuaeng di partingkianta na digohi angka huaso na manggosgosa angka na metmet
dohot na so mardihadiha, angka jolma nang angka na tinompa na asing pe?
Parjolo, tangkas
dope taauhon na di ngolunta sian na jolo sahat tu nuaeng, tarlumobi ma nuaeng
on, na mangatasi angka parhuaso, tarlumobi angka tondi na hodar di portibion do
ia Jesus Kristus Tuhanta i? Di surat
Kolosse dohot surat Epesus tung tangkas do disurathon panurat na naung
ditaluhon Jesus do angka huaso na di banua ginjang dohot na di banua tonga
dohot na di banua toru, nuaeng nang sogot pe (Kol 2: 10, 15, Epesus 1: 21-22).
-
Marhuaso dope di roha, pingkiran, ateate nang tondinta
angka pangajarion ni Jesus na ginurithon ni angka panurat Evangelium na opat i
sahat tu nuaeng?
Di simalolong ni angka Sibotosurat di bagas parpunguan
na di Kapernaum i najolo margogo situtu
do huaso pangajarion ni Jesus. Angka
ajar ni Jesus i nunga taboto be, i ma angka ajar taringot tu songon dia hita
manghaholongi Debata dohot donganta jolma.
Boasa ingkon rimangrimangonta
saulan nari angka ajar ni Jesus i nuaeng di abad padua pulu sadahon on? Alus tusi: Atik beha ndang be ajar ni Jesus
tahangoluhon di ngolunta, baliksa angka ajar na asing nama. Atik beha nunga
angka ajar na asing na ma na naung taajarhon?
Paduahon, tangkas
dope taauhon na marhuaso do Jesus mandongani hita maralohon manang mangadopi
angka huaso na adong di portibion, i ma angka huaso ni angka tondi na hodar na
sai manusai ngolu ni jolma? Taauhon dope na ia huaso ni Debata pangoluhon hita
do? Sotung maon nunga gabe taida huaso ni Debata mangago hita, siala ni
hasalaan ni jolma i na manegai portibion dohot siala ni angka ulaon ni jolma na
jat mangago ngolunta?
Angka tondi na hodar i nuaeng ndang
holan angka tondi na hodar songon na di Markus 1: 21-28 i na mura antusan ni
angka na porsea di angka i, alai dohot do angka tondi na hodar na marasing
hataridaanna sian na di Markus 1: 21-28 i, isara komunisme,
konsumerisme, ketergantungan tu penyalahgunaan narkoba, hedonism, hamongkuson, individualisme, atheisme, lomo ni roha tu na manghatindangkon hata na so tutu,
hoax, dohot angka na asing, i ma angka ideologi-ideologi.
Patoluhon, rade dope
hita marsiajar sian tiruan na binahen ni Jesus Kristus di huaso nilehon ni
Debata tu Ibana uju mangula Ibana di Palestina najolo, i ma:
(i)
Mamangke huaso na jinaloNa sian Debata i tu hita laho
paluahon dohot pangoluhon angka halak na niinganan dohot nigosagosa ni angka
tondi na hodar na marragam i di partingkianta nuaeng, i ma na tradisional dohot na modern dohot na postmodern, i ma na manghaporseai adong dope angka tondi na hodar
na so tarida tu hita.
(ii)
Songon angka naung pinalua ni Debata di bagasan Jesus
Kristus, jala songon angka na manjalo pasupasu sian Debata uju manghatindangkon
haporseaon i hita, na mandongani hita maralohon nasa na jat dohot mamargogoihon
hita patupahon nasa na denggan, mansai ringkot do tarimangrimangi songon dia
hita mamangke huaso pinasasahat ni Debata tu hita. Di angka ulaonta be
dipasahat do tu hita angka huaso marhite angka ulaon nang angka jabatan di
marragam rumang ni ulaon manang profesinta. Denggan do sungkunhononta tu
dirinta sungkunsungkun on: Angka na mamangke gogo dohot huaso na pangoluhon do
hita manang baliksa, na mangarimpashon ngolu ni donganta jolma nang ngolu ni
angka donganta na tinompa ni Debata di portibion? Molo tadapot dirinta parhuaso na so
pangoluhon, di jabu, di ulaon nang di parsaoranta, denggan ma hita muba. Alai
molo parhuaso n agogo na pangoluhon do hita, denggan do tauduti. Denggan do
taurupi angka sundut na umposo asa maniru Jesus Kristus parhuaso nagogo na
pangoluhon. Lam timbo huaso na pinasahat
ni Debata nang angka donganta jolma tu hita, lam gabe parroha na pangoluhon ma
hita.
(iii)
Maradophon angka tondi na hodar i sandiri, manang
maradophon angka na mangulahon na jat di portibion: Ndang mangarimpashon nasida.
Nang mangago nasida, alai tuk ma holan pabali nasida sian na manegai ngolu ni
dongan jolma, marusaha asa ruar nasida sian ulaon na manggosagosa donganta
jolma nang angka na tinompa ni Debata na asing. Marasing do on tu tondi na
mansai diskriminatif na tubu di bahat jolma nuaeng on. Pola angka na so
sapingkiran dohot nasida naeng agohononna. Mansai ringkot do tarimangrimang on.
Tiruan na
binahen ni Jesus Kristus on do maradophon angka tondi na hodar i na naung
dipahembang Hakristenon sahat tu nuaeng. Isarana ditulak Hakristenon do hukuman mati tu angka parjahat. Ditulak
Hakristenon do nang angka kebijakan
mamangke kekerasan di dunia
pendidikan, di jabu nang di parsingkolaan, tu angka na taida patupa angka
kesalahan dohot hajahaton. I do umbahen na diajarhon apostel Paulus asa unang
tabaloshon hajahaton dohot hajahaton.
Sai dipargogoi Tuhanta ma hita
manghaporseai hagogoon ni huaso ni Debata na mangatasi saluhut, angka tondi na
hodar nang angka na marasing sian i. Sai dipargogi ma hita maniru hagogon ni
Debata na pangoluhon di na mangalangka hita di ngolunta dohot taula angka
ulaonta be. Amen.
Pdt. Dr. Robinson Butarbutar, sian
Parsameanta, STT-HKBP. WA/HP: 0812-62472015.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar