Jamita
Evangelium, 10 Pebruari 2019, Minggu V dung Epiphanias
Oloi ma Debata jala Pauba Roham
(2 Musa 33: 1-6).
Sian
partingkian di na robi sahat tu nuaeng nang tu tingki na naeng ro pe tahe,
adong do tolu dalan dipangke hajolmaon mangotapi parange hajahaton ni donganna
jolma:
Naparjolo, i ma pasombuhon na naung patupa
hajahaton i, ala disura na boi jolma i marsiajar sian hasalaanna, dung i muba
sandiri. Molo tung diulakkon, ba ndang
manongtong i. Dung i, ingkon argahononhon do hak-hak azasina. Ndang adong oraora dipatupa tu ibana. Ndang adong
uhum. Bebas do ibana. Muba do i muse sian dirina sandiri. Alai taida di
pengalaman ni hajolmaon, gumodangan do parjahat na dipasombu, madabu tu
hasomalan patupa hajahaton. Jala lam
jahat do ulaon hajahatonna i.
Napaduahon, i ma mambuat manang padaohon manang
dia pe na boi mambahen jolma i mangadopi mara. Isarana, nab oi do angka dakdanak di toru ni
umur sahat tumara molo muraura boatonna angka na boi paro mara tu ibana. Isara,
gustingmanang piso na tajom naboi muraura buaton ni dakdanak. Ala ni i padaoon do gusting i sian ibana.
Manang, di tingkinta parpudi on laho padaohon angka dakdanak madabu tumara kecanduan internet game, ba dibuat ma
sian dakdanak i angka game i, isara di jom tertentu,
di jabu nang di inganan marsiajar. Manang songon angka na tuatua pe tahe, asa
unang madabu ibana tu pangunjunan korupsi manang ulaon hajahaton na asing, ba ndang
dilehon tu ibana maniop hepeng, manang mangalehon huaso na boi dipangke laho
korupsi.
Napatoluhon, i ma mangido jolma i asa sian
rohana sandiri padao dirina sian manang aha pe i na boi jala terbukti mambahen
ibana mura patupa na so suman. Ndang
holan tu angka dakdanak diajarhon dohot dipatupa dalan sisongon i, alai dohot
do tu angka remaja nang natuatua, tu angka na so bahat dope mangallang sira,
nang tu angka naung bahat sira
dipangan ibana di ngoluna, i ma angka na so berpengalaman.
Molo dipatupa i ba tarpasiding ibana do
angka na tuk mangambati angka sintasinta ni ngoluna dohot angka na tinuju ni
roha. Sian dirina pasiding diri, dohot
sian na manguluhon ibana mangido asa dipasiding ibana angka nab oi mamboan mara
i. Napatpudi on do mode pendidikan na dipatupa bahat di portibion.
Dalan na
patoluhon i do dipillit Debata laho manjagahon ngolu ni bangsoNa naung
pinaluaNa sian Misir jala siboanonNa tu tano naung niuarihonNa tu si Abraham,
Ishak dohot Jakob. Dung diida Jahowa nasida patupa debata ganaganaan lombu sian
mas binoan jala pinangke nasida sian Misir (i ma antinganting) jala mamaksa si
Aron patupahonsa (Ida 2 Musa 32: 2-6), dung ditangiangkon si Musa, diasii
Debata Jahowa do nasida marhite dua na mangihut on:
Naparjolo, ndang Debata Jahowa be mardalan rap dohot
nasida di pardalanan tu tano Kanaan, alai sahalak surusuruan tinongosNa nama.
Molo rap mardalan Debata dohot nasida, hape bangso sijogal rungkung do nasida,
ba mura ma lengsehononNa nasida, ai ndang tarbahen Debata na badia i marsaor tu
bangso sijogal rungkung i. I ma dalan ni
Debata mangaramoti nasida. Di na dipangido si Musa asa unang ma songon i Debata
maradophon nasida, alai ingkon Ibana sandiri ma rap mardalan dohot nasida,
dioloi Debata do I (33: 16-17). Alai dioloi Debata patupa i, ala nunga jolo
dipatupa bangsoNa i roha na manolsoli pambahenan nasida, i ma marhite na patupa dua na mangihut on, i ma (i) Pangandungion (Heber: wayiteabelu, Batak: gondok roha, 33:4;
Inggris: mourning). Mangarsakhon
dohot manolsoli dosa naung pinatupa nasida; (ii) Angka baoa (Heber: Ish ) mananggalhon angka na pinangkena (Heber: adeyo;
Inggris: ornaments, na marlapatan
angka perhiasan, patudos Bibel Hata
Indonesia; Batak: angka pahean, ndang apala ampit, ai molo i nidokna gabe ndang
marpahean, salangsalang ma nasida; 33:4). Boasa holan angka baoa? Ala na
pinangke ni angka boruboru, i ma antinganting pinangke ni angka ina nang
borunasida na binoan nasida sian Misir uju ruar nunga dipasahat nasida tu si
Aron patupa debata ganaganaan lombu mas, ida2 Musa 32: 2-4).
Napaduahon, mangido
nasida asa unang be angka baoa mamangke angka na pinangke nasida hian (Heber: edeyekha, Inggris: Ornaments, Indonesia: perhiasan). Jala dipatupa nasida do i (33: 5b-6). Sude
angka antinganting ni ina nang boru (32: 2-4), na naung dipangke patupa debata
ganaganaan, nang na pinangke ni angka bao ani Israel (33: 5b-6), sudena naung
dilehon bangso Misir tu nasida gabe tabantabanan (2 Musa 12: 35-36) nunga
ditanggalhon, ai marhite angka i solhot situtu do nasida tu na mangalo Debata
Jahowa marhite na mampardebatahon angka i. Sian hadirion nasida ditanggalhon
angka i.
Sian duansa
i taida na, parjolo, dibagabagahon
Debata na marhite surusuruanNa donganNa nasida mardalan tu na tinuju nasida, i
ma tano Kanaan, laos dipangido Ibana asa dipadao bangso i, tarlumobi angka baoa
na mar-perhiasan dope, asa
mananggalhon i. Alai napaduahon,
diauhon angka baoa ni bangso i naboi do jala terbukti madabu tu bagasan dosa do
nasida ala dipangke nasida angka perhiasan
nasida patupa debata ganaganaan sian mas, jala unduk nasida tu pangidoan ni
Jahowa asa tanggalhononnasida angka i, angka na boi mamboan nasida tu dosa
mangalo Debata i. Siala ni i do gabe dipillit topik ni Jamitanta na mangihut
on: “ Oloi ma Jahowa jala pauba roham,”
songon naung pinatupa ni bangso Israel di halongonan i, na naeng masuk tu tano
Kanaan i, na dilehon Debata tu nasida ala ni dosa ni angka bangso na disinii.
Boasa ma di
minggu dung Epiphanias pa-V-hon on, di tongatonga ni partingkian na lam holong
situtu taida roha ni angka jolma di portibion mampardebatahon angka arta
marrumangkon hepeng na arga i (di Inggris, sian mas do Poundterling i dibahen)
dohot angka perhiasan-perhiasan na
mansai arga (mamaungka sian angka berlian sahat tu mas nang perak), na pinangke ni ndang holan boruboru alai angka
baoa, na ro tu angka pasar partigatigaan na marragam tirket i manuhorisa dohot
mamangkesa disiidaon ni loloan (sian na metmet na ampit tu na pogos sahat tu na
mansai balga na mansai arga situtu) sian marragam negara di portibion, na di
bahatan dirajai angka pemegang modal dohot
saham na mansai balga, ro hata ni
Debata nuaeng tu hita ruas ni HKBP, marhite na mandok tu hita asa jamot di mara
na boi ro tu hita sian angka arta i, i ma na mangunjuni hita asa tapardebata
angka i, songon pinatupa ni bangso Israel na manuru boruboru nasida mananggalhon
angka antinganting nasida jala mambahensa gabe debata ganaganaan? Suraon do umbahen na nang hita ruas ni HKBP
nunga sanga, manang tongon naeng, gariada marlas ni roha di na mampardebatahon
angka arta nang perhiasan-perhiasan I
di ngoluna, manang beha pe dalanna?
Boasa ma nuaeng
dipadompakhon tu hita sada tiruan na denggan pinatupa ni bangso naung sanga
mardosa i jala naeng diuhum Debata siala ni dosanasida i, i ma na mangandungi nasida ala ndang be Debata
sandiri be mandongani nasida siala sanga jugul rungkung nasida, alai holan
surusuruanNa nama na mandongani nasida, unang gabe hasahatan ni rimas ni Debata
nasida? Jala dung mangandungi nasida diuduti ma tu pangoloion nasida patupahon
pinarentahon ni Debata, i ma mananggalhon angka arta perhiasan i asa boi nasida sahat tu tano Kanaan naung pinarbagabaga
ni Debata i? Suraon do siala na mangihut on:
Parjolo,
siala ndang bahat be tiruan di
tongatonga ni ruas nang pangula ni huria ni HKBP di ngolu nang parsaoranna na so
mampardebatahon angka arta nang perhiasannasida be alai baliksa nunga
ringgas patupa ulaon parasinirohaon di ngolu nang parsaoranna marhite arta
naung pinalumehon ni Debata tu ibana?
Suraon ala ndang bahat be manjagahon dirina sian na
mampardebatahon angka na pinangke (perhiasan)
i, baliksa gabe mampardebatahon na sinarina sian dalan na patut, i ma marhite angka
usaha-usaha na so maralo tu uhum, dohot sian dalan na so patut pe tahe, i ma
marhite patupa angka dalan na maralo tu uhum, hasintongan nang hatigoran di
negaranta, isara ni angka ulaon korupsi, dna?
Gabe siala ni i tandi ma na ndang taoloi manang ndang unduk be
hita tu hata ni Tuhanta Jesus na mandok asa unang taparDebata Jahowa dohot di
tingki na dos tapardebata angka arta i
na manggontihon Debata Namangolu I (Mateus 6: 24).
Paduahon, suraon do siala nang di tongatonga
ni parsaoran ni halak Kristen Batak, naposo bulung nang natuatua, pengawai swasta dohot negara nang angka
pengusaha, angka partigatiga nang na asing na so hagoaran be dison, na holan mangalului
arta na di banua tongaon jala holan
tu diri nang keluargana sandiri nama,
ndang be mangalului arta na di banua
ginjang i be, marhite na mamangke arta naung pinalumehon ni Debata tu ibana
bahen dalan patupa angka na denggan tu dongannana jolma, isara patupa ulaon
parasinirohaon tu donganna jolma, ulaon na metmet nang na balga pe i tahe di
dia pe ibana mangolu, asa boi dumenggan ngolu ni angka donganna jolma,
tarlumobi angka na gok hahurangan?
Suraon do ia apala sundung ni na niluluanna dohot na tinujuna
di portibion i ma mangalului arta
sagodanggodangna jala mamangkesa manggohi saluhut hagiot ni rohana na so
terbatas i andorang so mate ibana, gabe marhite i tangkas na dipardebata ibana
arta nang persiasan i dohot manang dia pe na boi patupaonna marhite angka i,
tung maralo pe i tu lomo ni roha ni Debata, ndang be mamangke arta na adong di
ibana i laho pasangaphon Jahowa haroroan ni saluhutna i, marhite na patupahon
angka ulaon na denggan membangun hutana,
kotana nang bangsona, dohot patupahon ulaon parasi ni rohaon tu angka donganna
jolma, ndang holan angka na jonok tu ibana, alai dohot do nang tu angka na dao
sian ibana, nang angka na so tinandana pe tahe?
Siala ni i gabe muramura nama ibana tarsonggot jala gale ala ndang
tibu suksuk dapot ibana angka na niluluanna i, gabe mura ibana tarunjun
mamangke dalan na so patut asa dapotsa ni luluanna i, asa tibu didok rohana
dipasangap angka donganna saparmeaman, sasingkola nang saulaon dirina, hape
tong do ndang tarbaoan hita sude angka i?
Patoluhon, suraon do sai adong dope di
tongatonganta ruas ni Huria Kristen Batak Protestan na ala ni bagas ni holong
ni rohana tu angka arta nang perhiasan
na arga naung piapungupunguna mamungka sian na poso, gabe sai borat situtu
rohana paluahon angka i nang di na naeng tos hosana?
Paopathon, suraon do ala di tongatonga ni
angka sijou hamubaon ni roha di angka huria di portibion nunga margurasa tong
tondi na ait tu diri marhite na mamangke hata ni Debata tusi, songon na dung
masa di Korea Selatan, tardapot korupsi naposo ni Debata, pamoramora
keluargana? Songon i ma pargurasa ni holong ni roha di kemewahan i umbahen na ro Komisi Teologi ni Punguan ni Huria Luther
Saportibi (LWF) di taon 2013-2018 manoarahon soaraon Salvation not for Sale (Haluaon ndang sitigatigahononhon mura), ala
di tingki on bahat angka pangula ni huria di portibion na gabe pamoramora diri
sian ulaon manjou jolma tu hamubaon ni roha, lobi jorbut sian na binahen ni
huria na dipaimbaru Martin Luther di abad pa-16-hon na manggadis surat Hasesaan ni dosa – na holan ankga
na mora na tuk manuhorsa – holan laho pajongjong gareja na mansai balga alai
dohot nang asa adong diskon,
hautungan di na manggadissa.
Sitiruonta
do pangoloion dohot haunduhon ni bangso Israel di halongangan i, naung sanga
mardosa mambahen debata ganaganaan sian arta binoan nasida sian Misir, alai
dung marnida muruk ni Debata maradophon angka na patupa songon i gabe olo sian
dirina sandiri jala sinosoan ni Debata mananggalhon angka perhiasan nasida na tangkas mangambati nasida satia tu Debata. Molo dung tabahen rujiruji taringot tu dirinta
sandiri, denggan do hita mangalusi sungkun-sungkun on: Diihoti angka arta nang angka perhiasan na mansai arga i do/dope ahu
nuaeng on, gabe ndang hibul be rohangku mangulahon angka ulaon na denggan tu
donganku jolma songon pinangido ni Debata tu ahu naung pinaluaNa? Molo i do,
ringkot do hita muba di ariari na ro on, asa martua hita mangolu di bagasan
pangaramotion ni Debata, nuaeng sahat tu sogot pe tahe. Amen.
Pdt. Dr.
Robinson Butarbutar
Sian
Parsameanta di STT-HKBP Pematangsiantar, 7 Pebruari 2019. Hp/WA: 0812-62472015.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar