Jamita
Evangelium, 3 Pebruari 2019
Minggu IV
Dung Epiphanias
Hagogoon ni Haporseaon di Jesus
Kristus: Patupa Bahat Halongangan.
(Matetus 13: 53-58)
Tolu ma
panurat Evangelium na manggurithon ulaon pangajarion ni Jesus di parpunguan ni
halak Jahudi (=Sinagoge) di huta hagodanganna, i ma di Nasaret, Galilea di abad
parjolo. Natolu i ima: Markus 6: 1-6 na digurithon di taon 69/70, Lukas 4:
15-30, na digurithon di taon 80, dohot Mateus 13: 53-58, na digurithon ditaon
85 Dung Kristus. Atik pe marholang 10 taon sian Markus
Evangelium Lukas digurithon, jala 15 taon marholang Evangelium Mateus sian Evangelium
Markus, jala marholang hurang 40 taon Evangelium
Markus sian hamamasa ni Jesus di Palestina adnorang so digurithon, atik pe umbahat
dipatorang Lukas taringot tu hata na ruar sian pamangan ni Jesus disi jala
panghataionNa dohot sitangi Ibana disi,
dos do tolunsa mangurithon taringot tu dia na masa disi, i ma:
(i)
Mangajari dohot patupa halongangan Jesus mardongan habisuhon dohot hagogoon na paro longang ni roha,
atik pe ditanda jala dipandohi nasida na sada sian parhuta i manang anak ni
parhuta i na so pola nagogo natorasna dohot anggi nang ibotona do ia Jesus;
(ii)
I pe, ndang dijangkon na tumangihon pangajarionNa i, i ma dongan sahutanNa i Jesus, ndang porsea nasida di Ibana. Diboto
Jesus do i sian tradisi
ni angka panurirang.
(iii)
Siala ni i gabe holan sada (Markus), ndang
haru piga (Lukas) dipatupa Jesus ulaon
hagogoonNa manang Tanda Halongangan.
Domu tusi, na
mangihut on ringkot taparateatehon:
(i)
Naparjolo, di Evangelium Lukas dipaboa do aha
isi ni pangajarion ni Jesus di sindagoge i, i ma paboahon na tongon digohi Ibana
do isi ni panurirangion ni panurirang Jesaya, i ma Mamaritahon Barita Nauli,
barita Haluaon tu angka napogos, angka na ditindos, na di hurungan, na mapitung;
alai di Evangelium Markus ndang apala dipaboa i.
(ii)
Napaduahon, di Evangelium Lukas dipaboa do na
baliksa porsea gabe gok rimas do angka
sitangihon pangajarionNa i, pabali ibana, jala naeng mamunu Jesus, i ma marhite
na mamboan ibana tu tolping ni dolok ojahan ni huta Nasaret i, laho manggulanghon Ibana sian i (Lukas 4:
28-29). Alai di Evangelium Markus dohot Mateus ndang sahat tusi. Holan taringot
tu on do: Asing ni pamalum na hansitan disi, ndang adong diula Jesus ulaon
hagogoon na asing (Markus 6: 6), manang ndang haru piga ulaon hagogoon disi
dipatupa Jesus (Mateus 13: 58) ala na so porsea i nasida.
Siala ni i,
tangkas ma tona ni turpuk ni tolunsa Evangelium i, tu ganup na manjahasa i ma: Tarbahen
Jesus Kristus i do gumodang ulaon hagogooNa di tongatonga ni na manghaporsea
Ibana na jolo, nuaeng nang di ariai na ro, i ma na Naung Ro mamboan barita
nauli na paluahon angka na tung mangharingkontsonsa. Di duru ni
haporseaon otik do na mangonjar ibana/na tarbahensa patupa halongangan. Ndang
ala ni donganna sahuta nasida gabe ingkon patupaonNa tanda halongangan disi.
Ingkon haporseaon do suhatsuhat dohot ojahanNa patupa halongangan di ngolu ni
jolma. Ndang pardongansahutaon. Ndang nepotisme.
Ala mangula di duru ni angka batas-batas manang suhat-suhat hajolmaon,
pardongansahutaon, keluarga, mudar, dohot na domu tusi, martua ma angka na
porsea di Ibana, sian dia pe haroroan nasida, ai di tongatonga nasida
tarbahensa do patupa angka tanda halongangan.
Di
tingki mangula Jesus di hutaNa di
Nasaret, Galilea-Palestina, abad parjolo donganNa sahuta do sitangi jamita
dohot pangajarionNa dohot siida halongangan na boi binahenNa. Dung i marhite
angka siseanNa, marhite angka naposoNa do Jesus mangulahon ulaonNa mamaritahon
barita taringot tu harajaon ni Debata, pabali tondi na hodar, pamalum na
marsahit dohot mangajarajari,, mambungka mat ani na mapitung. Sian tona ni
Mateus 13: 53-58 dohot angka ayat paralelna i, dua tona na mangihuth on mansai
ringkot rimangrimangon niangihon dohot sibaritahon turpuk on:
1.
Tu angka Sijaha dohot Sitangi Hata ni
Tuhanta
Tu angka
sijaha hataNa manang sitangi jamita domu tu Jesus Kristus (pangajarion nang
ulaonNa manghophop, mamasumasu nang mangaramoti hita) sian angka naposoNa ringkot
mangarimangrimangi sungkunsungkun on:
(i)
Di
ngolunta on, tung beha pe parbinotoan, hadirion nang hatauonta mangihuthon
suhatsuhat ni hajolmaon laho andungdung sintasintanta marhite angka ulaonta I
di era artifisial intelligence on, tahaporluhon
dope/tongtong Jesus Kristus i di pargulmiton ni ngolunta. Harugion do di ngolunta molo tapasiding Jesus
Kristus, hape na rade do Ibana mamasumasu hita.
(ii)
Molo
naeng dapotan tua/haluaon ho/hita sian Ibana, ndang adong na asing dalanta
dapotan i nda holan haporseaon tu Ibana
dohot manghaposa hata manang pangajarionNa.
(iii)
Unang
ma songon halak Jahudi najolo na, atik pe longang marnida pangjarionNa na gok
huaso dohot hagogoonNa pamalum na marsahit di tongatonga nasida, ndang porsea
tu Jesus, baliksa pabali Ibana sian tongatonga nasida, jala naeng mamunu Jesus.
(iv)
Beha
do panangihononmu di angka jamita na naung tinangihonmu pinasahat ni naposo ni
Jesus Kristus, angka parbarita na uli? Marnida bohi do hamu, mamillitmillit
parjamita i dohot hat ani Debata jinamitahonna marguru tu hagiothagiotta? Ndang
baliksa, i ma manghaporseai hata ni Debata binaritahon ni naposoNa? Panghorhonna gabe ndang tarbahen hamu
manghaporseai Jesus i sandiri dohot hataNa binaritahon ni angka naposoNa i?
Siala ni i gabe ndang diida manang ndang didai Ho hinauli dohot hinajogi ni hagogoon ni Jesus
Kristus di tongatonga ni ngolum, ngolu ni keluargam, ulaonmu, dna.
(v)
Molo
songon i dope saleleng on, ba muba ma. Tu joloan on unang apala ruhut parduru
ni hata ni Debata dohot jamita marojahan tu hata ni Debata be ho manangihonsa,
alai sai patujolo ma marhaporseaon tu Ibana nang marhite na manghaposi hataNa
binegem.
(vi)
Molo
nunga diida ho hagogoon ni Debata saleleng on di ngolu nang di ulaonmu ala
dihaporseai jala diulahon Ho angka hata ni Debata jinaham dohot binegem, ba puji
ma Debata. Tangiangkon ma asa lam ditiop Debata haporseaonmi, unang madabu.
2.
Tu angka sipasahat barita na uli
Tu angka parbarita
nauli na marbarita na uli di dekade paduahon abad pa-21-hon on, i ma angka naposo
ni Yesus Kristus, angka parbarita nauli.
(i)
Di
na mamaritahon barita nauli di ganup partingkian parjamitaon naung tabolus,
jala tu joloan on, molo adong panulahion tu jamitanta siala ni marasing
sibonsiri, dohot ma i siala donganta sahuta, saparmeaman, donganta na mananda
hita jala angka ruas ni keluarganta dohot keluarga bolonta, unang ma apala
menet rohanta. Boi do i ndang siala ndang denggan taparade jamitanta, alai ala
– songon Jesus na mangajari dohot hapistaran, parbinotoan nang huaso na
mambahen longang roha sitangihon Ibana – na marnida bohi do nasida jala,
impolana, ala na so porsea do nasida di Jesus Kristus i sandiri, jala di angka
hataNa. Di Lukas 4: 15-30 i, ndang
porsea dongan sahuta ni Jesus i di isi ni pangajarion ni Jesus na mandok na di
bagasan diri dohot ulaonNa do digohi Debata ulaon dohot sangkap haroroNa tu
portibion, i ma mamaritahon barita na uli, barita haluaon tu angka na metmet,
na tinondos ni halak dohot na di hurungan. Ndang porsea nasida di Jesus na
naeng patupahon i.
(ii) Di
angka parbarita na uli na gabe mangadopi angka na maol, isara direngkes, ala
tutu situtu mamaritahon hatani Tuhanta Jesus Kristus na mangido hamubaon ni
roha tu ganup na manangihon hataNa, pola sampai dilululi jala dipatupa nasida
dalan manusai ngolum, unang ma pola menet rohanta, ai nang Tuhanta Jesus
Kristus i diadopi Ibana do na dos. Alai hot do Ibana mangulahon ulaonNa, unduk
tu lomo ni roha ni Amana na manongos hita. Hot ma hita tongtong. Unang ganggu. Hot hita mamaritahon impola ni haroro ni Kristus
tu portibion, ndang holan laho paluahon angka pardosa jala pasahat hangoluan na
manongtong tu angka na porsea di Ibana nang mamasumasu nasida, alai dohot do
laho pasahathon hinaringkot ni haluaon tu angka na ginosagosa, angka na di
hurungan, angka na pogos, angka na mapitung. Asa muba halak na mambahen nasida
songon i, jala asa dipatupa angka na tumangihon jamitanta ulaon paluahon songon
na gabe sintuhu ni ulaon ni Jesus i, i ma haluaon na komprehensif. Asa unang mabiar nasida patupahon angka ulaon na paluahon
hajolmaon, baliksa lam togu, lam hiras, lam kreatif
dohot lam inovaif, asa lam moru
manang mago angka na pogos, angka na tarhurung, angka na marsahit, angka na
mapitung, jala asa lam denggan ngolu ni angka donganta jolma. Molo manulak nasida ala so olo muba, gabe
ngolunta disusai, songon panusai ni dongan sahuta ni Jesus tu Ibana, pola naeng
manggulangkon Ibana sian atas ni huta Nasaret, ba unang tarsonggot hita, alai
martogu ni roha ma.
(ii) Di na
mamaritahon barita na uli taringot tu hadirion, ulaon nang hatani Jesus, beha
do hita manjamitahonsa saleleng on?
-
Suraon
do adong sian tongatonganta na so porsea di Ibana jala ndang ps roha di hataNa,
atik pe parjamita hita?
-
Suraon
do adong sian tongatonganta na ndang jolo manghaporseai jinamitahonna i, alai
baliksa pasahathonsa songon sahalak na holan mamaritahon alai ndang
manghaporseaisa?
-
Suraon
do siala ni ndang tahaporseai gabe ndang apala sian nasa roha, gogo, nang
pangaradeion taparade jala tapasahat jamitanta taringot tu Jesus Kristus i,
hataNa nang pangajarionNa?
Di na
manangihon nang mamaritahon hat ani Jesus hita, mansai ringkot do hita
manghaporseai Ibana, asa tarbahen Ibana angka ulaon hagogoon di tongatonganta.
Molo ndang porsea hita, ban dang tarbahensa patupa halonganan di ngolu ni
sitangihon hataNa, jala ndang tarbahen hita marnida halongangan di parbue ni
jamitanta. Amen.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar